Mikroplastik i Nanoplastik w Wodzie - Jak plastik trafia do wody pitnej?

Mikroplastik to drobne, często niewidoczne gołym okiem cząsteczki plastiku o średnicy poniżej 5 mm. Nanoplastik to cząsteczki, których średnicę mierzy się w mikronach. Te dwie formy plastiku stają się coraz poważniejszym problemem środowiskowym i zdrowotnym. Badania naukowe dowodzą, że te cząsteczki mogą przenikać do naszej wody pitnej, zarówno w postaci wody kranowej, jak i butelkowanej. Skąd bierze się mikroplastik i nanoplastik w wodzie i jakie są konsekwencje ich spożywania dla naszego zdrowia?
Dla uproszczenia obie formy będziemy nazywać Mikroplastikiem.

 

 

Źródła mikroplastiku w wodzie pitnej

Mikroplastik może pochodzić z różnych źródeł. Wiele z nich związanych jest z codziennym użytkowaniem plastiku oraz procesami przemysłowymi. Oto niektóre z najważniejszych źródeł:

1. Zanieczyszczenie z atmosfery – Mikroplastik unosi się w powietrzu, co oznacza, że cząsteczki mogą osiadać na otwartych zbiornikach wodnych. Badania przeprowadzone przez naukowców z University of Strathclyde w Szkocji wykazały, że cząsteczki mikroplastiku mogą być przenoszone przez powietrze na duże odległości i opadać z deszczem, zanieczyszczając zasoby wody pitnej.

2. Przemysłowe zrzuty – Produkcja i przetwarzanie plastiku prowadzą do powstawania odpadów, które mogą trafiać do wód gruntowych i powierzchniowych. Wody te są później przetwarzane i trafiają do systemów wodociągowych.

3. Nadmierne zużycie plastiku jednorazowego – Produkty takie jak plastikowe butelki, worki i inne opakowania z czasem ulegają degradacji, co prowadzi do uwalniania mikrocząsteczek plastiku do środowiska. Fragmenty te mogą przenikać do ujęć wody pitnej, szczególnie w pobliżu dużych wysypisk śmieci lub w miejscach, gdzie odpady nie są odpowiednio zarządzane.

Mikroplastik w wodzie butelkowanej i kranowej 

Jedno z najważniejszych badań nad obecnością mikroplastiku w wodzie butelkowanej zostało przeprowadzone przez organizację Orb Mediavw 2018 roku. W ramach badań zanalizowano 259 butelek wody pochodzących z różnych krajów. Wyniki były alarmujące – w 93% próbek wykryto mikroplastik, a średnia ilość cząsteczek wynosiła 325 na litr. W wodzie kranowej wyniki były podobne – w analizie 159 próbek wody kranowej z 14 krajów wykryto mikroplastik w 83% przypadków.

Cząsteczki mikroplastiku pochodzą głównie z opakowań, w których przechowywana jest woda butelkowana, ale również z procesów produkcji i przetwarzania wody kranowej. Plastikowe rury, filtry i systemy dystrybucji wody mogą być również źródłem tych mikroskopijnych zanieczyszczeń.

Skutki zdrowotne spożywania mikroplastiku 

Chociaż badania nad wpływem mikroplastiku na zdrowie człowieka są wciąż w początkowej fazie, istnieją pewne obawy związane z długotrwałą ekspozycją. Cząsteczki mikroplastiku mogą działać jako nośniki toksycznych substancji chemicznych, takich jak ftalany, bisfenol A (BPA) i inne związki stosowane w produkcji plastiku. Substancje te mogą powodować zaburzenia hormonalne oraz zwiększać ryzyko wystąpienia nowotworów.

Co więcej, niektóre badania sugerują, że najmniejsze cząsteczki mikroplastiku mogą przenikać przez ściany jelit i przedostawać się do krwiobiegu, co może prowadzić do potencjalnych problemów zdrowotnych, w tym stanów zapalnych oraz zaburzeń układu odpornościowego.

 

Jak ograniczyć spożycie mikroplastiku z wodą pitną?

Chociaż całkowite wyeliminowanie mikroplastiku z wody pitnej może być trudne, istnieją sposoby na ograniczenie jego spożycia:

1. Używanie filtrów do wody – Filtry o wysokiej skuteczności mogą usuwać mikroplastik z wody kranowej. Konieczne są filtry o mikronażu 0,5 mikrona i mniejszym.
2. Ograniczanie użycia plastikowych butelek.
3. Świadome zarządzanie odpadami – Recykling i odpowiednie gospodarowanie odpadami może zmniejszyć ilość plastiku, który trafia do środowiska, a następnie do wody.

Podsumowanie

Mikroplastik w wodzie pitnej stanowi poważne wyzwanie dla zdrowia publicznego. Choć nie ma jeszcze pełnych danych na temat długoterminowych skutków spożywania mikroplastiku, już teraz wiadomo, że jego obecność w wodzie jest szeroko rozpowszechniona i pochodzi z różnych źródeł. Wprowadzenie skutecznych metod filtrowania oraz redukcja zanieczyszczeń plastikowych w środowisku są kluczowymi działaniami, które mogą zmniejszyć to ryzyko.

Filtry ceramiczne z węglem aktywnym, takie jak Olympus Plus, o mikronażu od 0,1do 0,5 mikrona, mogą być jednym z najlepszych rozwiązań do uzdatniania wody kranowej pod kątem usuwania mikroplastiku oraz innych zanieczyszczeń, przy jednoczesnym zachowaniu zdrowych minerałów w wodzie.